مقدمه
دیسک و صفحه عظام – سیستم انتقال قدرت خودرو (Transmission System or Powertrain) سامانه‌ای است که قدرت و گشتاور تولیدی موتور اتومبیل را به چرخ‌های محرک آن (جلو یا عقب و یا چهارچرخ) هدایت می‌کند. این مکانیزم علاوه بر مهیا نمودن توان حرکتی خودرو در جهات مختلف (رو به جلو و عقب)، باعث توزیع متناسب گشتاور به چرخ‌های محرک در سرعت‌های متفاوت شده به عبارت دیگر، مسیر و شدت جریان قدرت موتور را در زوایای مختلف حرکتی خودرو فراهم می‌سازد.
سیستم انتقال قدرت از مجموعه‌های اصلی شامل جعبه دنده یا گیربکس (Gearbox) در دو نوع معمول دستی و خودکار، مجموعۀ کلاچ(Clutch) برای جعبه دنده‌های دستی، میل گاردان (Propeller Shaft) برای خودروهای موتور جلو و چرخ‌های محرک عقب، دیفرانسیل یا دیفرنسیال (Differential) و پلوس (Driveshaft) تشکیل شده است.
در دیسک و صفحه عظام وظیفۀ اصلی جعبه دنده تغییر دور و گشتاور خروجی موتور و انتقال آن به چرخ‌های محرک، متناسب با شرایط عملکرد خودرو است. ضمن اینکه امکان قطع و وصل انتقال توان و تورک بین موتور و گیربکس توسط کلاچ صورت می‌پذیرد.
گروه عظام
گروه قطعات خودرو عظام از۱۲ شرکت بزرگ تولیدی در سال ۱۳۷۲ تشکیل شده است. موضوع کسب کار گروه، تولید قطعات خودرو است.
شرکت‌های عضو گروه در تهران و استان‌های مختلف دیگر از جمله آذربایجان شرقی، گیلان، البرز و اصفهان استقرار یافته‌اند و شرکت مادر نیز با نام “گروه قطعات خودرو عظام “ثبت و در تهران مستقر است.
اخذ لیسانس‌های معتبر و همکاری‌های فنی،با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های رو دنیا از شرکت‌های صاحب نام جهانی از جمله Valeo’ Bosch’ Mando از جمله دستاورد‌های این شرکت بوده که طی دو دهه گذشته ضمن تولید قطعات مهم و با کیفیت، توانمندی‌های بالای خود را در پشتیبانی از صنعت خودرو کشور به اثبات رسانیده است.
۱- دیسک و صفحه و بلبرینگ (کیت ) کلاچ ایرانی تولید داخل
مجموعه قطعات خودرویی رایا مارکت نمایندگی فروش عظام عمدتا ” با برندهای سرشناس تولید داخل در زمینه کیت کلاچ همکاری می‌کند از جمله آنها می‌توان به شرکت صنعتی عظام اشاره کرد. طی سال‌های اخیر بعد از برجام شرکت‌های خودروسازی داخلی یعنی سایپا و ایران‌خودرو عمدتا” در خطوط تولید از محصولات این شرکت‌ها استفاده کرده‌اند.
در مورد گارانتی دیسک و صفحه عظام آمار میدانی مشتریان رایا مارکت بیانگر عملکرد منطقی و رو به رشد کیفی دیسک و صفحه این قطعه سازان را نشان می‌دهد. از جمله در برخی خودروها که دیسک و صفحه‌ها در کارکردهای بالا زیر ۵۰ هزار کیلومتر دچار خرابی می‌شدند، بلافاصله در مدل‌های بعدی بهبودهایی را شاهد بودیم و طول عمر آنها تا ۱۰۰ هزار کیلومتر ارتقاء نشان دادند. این روز‌ها دیسک و صفحه عظام و شایان صنعت در خدمت‌رسانی به مشتریان داخلی با جدیت در تلاش هستند.
برای جمع‌بندی باید بگوییم دیسک و صفحه‌های ایرانی در مقایسه با مدل‌های خارجی با توجه به قیمتی که دارند کاملا صرفه‌ی اقتصادی نشان می‌دهند و در بُعد کیفی به‌ندرت مواردی داشته‌ایم که بلافاصله پس از نصب خودرو دچار مشکل شده است.
در بُعد کیفیتی هنوز در جایگاهی قرار نگرفته‌ایم که نسبت به برندهای خارجی برتری مطلق را نشان دهیم.
مزیت دیگر دیسک و صفحه‌های ایرانی خدمات پس از فروش آنهاست به واقع اگر شما از محصولات دیسک و صفحه عظام ، شایان صنعت ، پلاس تکس و یا هر شرکت تولید داخلی دیگر استفاده کنید و به هر علتی در ابتدای نصب و راه‌اندازی به مشکل بخورید و واقعا” علت آن کیفیت قطعه باشد به راحتی می‌توانید آن را از طریق نمایندگان شرکت پیگیری و قطعه جایگزین بگیرید. ولی این مسئله در مورد هیچ یک از برندهای خارجی چون که نماینده قانونی در کشور ندارند امکان‌پذیر نیست.
۲- انواع دیسک و صفحه
• یک صفحه:
این نوع صفحه‌ها دارای فنرهای مارپیچی مانند کلاچ مینی بوس و اتوبوس و با فنر دیافراگمی مانند کلاچ خودروهای پراید، پیکان، پژو و زانتیا استفاده می‌شوند.
• دو صفحه:
با هر دو نوع فنر مارپیچی و دیافراگمی استفاده می‌شوند، مانند کلاچ تراکتور
• چند صفحه:
این نوع صفحه برای کلاچ موتورسیکلت قابل استفاده هستند.
• خشک:
این نوع کلاچها بدون استفاده از سیال و فقط به صورت ضربه و اصطکاک نیرو را انتقال می‌دهند.
• روغنی:
در این نوع کلاچها نیرو از یکی از صفحات به سیال و سپس از سیال به صفحه متحرک مورد نظر منتقل میشود.
• اتوماتیک:
امروزه کلاچ‌‌های یک صفحه با فنر خورشیدی در خودروهای سواری به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هر مجموعه ای از این کلاچها شامل دیسک کلاچ، صفحه کلاچ و بلبرینگ کلاچ است، که به مجموعه آن کیت کلاچ گفته میشود.
۳- تعداد فنر روی دیسک و صفحه چه تاثیری دارد؟
به‌طور کلی باید گفت که کلاچ‌گیری و سفت یا نرم بودن پدال کلاچ هیچ ارتباطی با تعداد فنر روی صفحه کلاچ ندارد و این فنرها در هنگام انتقال گشتاور موتور به گیربکس تاثیر خود را نشان می‌دهند.
تعداد فنر بیشتر موجب عملکرد غیر خطی کلاچ و در نتیجه حرکت نرم تر و کم آسیب تر به سیستم خودرو میشود.
اما به‌دلیل کاهش اندازه فنرها و حتی استفاده از فنرهایی با قطر مفتول کمتر، آسیب‌پذیری این کلاچها در دماهای بالا بیشتر است.
در مقابل صفحه کلاچ‌هایی که تعداد فنر کمی دارند، کمی شدید شروع به حرکت می‌کنند، اما تحمل حرارتی و گشتاور بالا و در شرایط سخت طول عمر بالاتری دارند.
برخی از شرکت‌ها با دوبل کردن ۴ فنر و استفاده از ۸ فنر علاوه بر عمر طولانی قطعه باعث، رفتار نرم در مانور‌پذیری و حرکت بهتر می‌شوند.
۴- نکات مهم و کاربردی که هنگام خرید دیسک و صفحه باید به آن توجه کنیم:
• قیمت:
قیمت نقش مهمی در انتخاب شما ایفا می‌کند. ابتدا مشخص کنید که چه میزان برای خرید دیسک و صفحه قرار است، هزینه کنید. زمانی میزان بودجه مشخص شود خود به خود خیلی از برندها از دایره انتخاب شما حذف می‌شوند. و کار انتخاب برای شما ساده میشود.
• نرمی کلاچ:
کمتر کسی است که در جستجوی نرم بودن کلاچ نباشد. اگر می‌‌خواهید کلاچ نرم و راحتی داشته باشید به دنبال دیسک با کیفیت و صفحه‌های پری‌دمپر بروید.
• برند صفحه کلاچ:
بهتر است یک برند معروف و با کیفیت بخرید که امتحان خود را پس داده باشد. زیرا اگر یک برند بی‌کیفیت بخرید و به خوبی کار نکند مجبورید دو بار هزینه کنید، دو بار برای خرید صفحه کلاچ و دو بار پرداخت حق الزحمه تعمیرکار را بپردازید.
• فنر مارپیچ:
مدل‌هایی بخرید که فنرهای قوی و با کیفیت دارند، اگر این فنرها از کیفیت لازم برخوردار نباشند زود بریده شده و مجبور به تعویض صفحه خواهید شد. بهترین نوع فنر مارپیچ پری‌دمپر می‌باشد.
• بلبرینگ کلاچ:
به کیفیت این قطعه توجه کنید، چون در خیلی از برندها کیفیت پایینی دارد و شما بعد از یک مدت مجبورید بخاطر تعویض این قطعه هزینه تعویض دیسک و صفحه را به مکانیک بپردازید. اگر بلبرینگ روی دیسک و صفحه کیفیت لازم را ندارد بهتر است یک نمونه با کیفیت جداگانه خریداری کنید.
• نوع بسته‌بندی:
توجه داشته باشید، همیشه محصولات اصلی به وسیله لیبل یا برچسب آن شرکت پلمپ شده‌اند. دقت کنید دیسک و صفحه بی‌کیفیت را درون کارتون محصولات مشهور قرار نداده باشند و به شما به عنوان اصل غالب کنند.
• مشورت با مکانیک:
متاسفانه امروزه خیلی از کالاهای تقلبی وارد بازار شده‌اند. که با نام کمپانی‌های معروف فعالیت می‌کنند، حتما قبل از خرید از مکانیک خود مشورت بگیرید، زیرا به علت اینکه روزانه تعداد زیادی تعویض می‌کند و با تعدادی برند برگشتی مواجه میشود، می‌داند که چه برندی بهتر عمل می‌کند.
۵- کاربرد عظام در خودرو های ایرانی
برای نمونه در حالی که مجموعه خودروهای خانواده ۴۰۵ اعم از خود پژو ۴۰۵، سمند، سورن، دنا، پژو پارس و وانت آریسان از تولیدات خانواده عظام استفاده می‌کنند، مجموعه خودروهای پرتیراژ خانواده پراید اعم از سایپا ۱۳۱، ۱۳۲، ۱۱۱، ۱۵۱، تیبا، ساینا و کوییک هم وضعیت مشابهی دارند.
«تقریبا هیچ خودرو مونتاژ داخلی نیست که از قطعات هلدینگ عظام استفاده نکند. اساسا دو گروه عظام و کروز تامین‌کننده اصلی مایحتاج صنعت خودروسازی ایران هستند و در نقشه این بخش، جایگاهی شبیه وضعیت بوش، ZF و دنسو در صنایع خودروسازی آلمان و ژاپن را دارند.»
۶- سایر توضیحات
در بُعد معرفی مدل‌های دیسک و صفحه در سطح بازار این قطعات در برخی برندها دارای چندین سطح هستند که هر کدام تعریفی خاص دارند. مثلا” برای برند والئو محصولات برای خودرو خانواده پژو ۴۰۵ سه سطح محصول دارد.
- یکی کیت کلاچ والئو سبز معمولی یا استاندارد
- دیگری مدل والئو پری‌دمپر است که یک قطعه ارتعاش‌گیر جهت بهبود کیفیت نصب شده است.
- مدل دیگری با عنوان والئو زانتیایی تعیین میشود که متناسب با گیربکس زانتیا طراحی شده که قوی‌تر است و با نصب بر روی خانواده خودرو پژو عملکرد ممتازی در شتاب و قدرت رقم می‌زند.
مشابه آنچه گفته شد برای کشورهای سازنده یک قطعه هم وجود دارد. لذا شما مشتریان گرامی رایا مارکت بایستی با بررسی کامل نام محصولات در کنار یکدیگر متوجه اختلافات جزئی شده تا بتوانید علل اختلاف قیمت‌ها را نیز دریابید.
نکته حاشیه‌ای در خصوص مجموعه دیسک و صفحه و بلبرینگ کلاچ خودرو تشابه سازی‌های شَدید در این حوزه است مثلا” دیسک و صفحه پراید مدل والئو سبز توسط ۲ کشور تولیدی وارد ایران می‌شوند.
یکی از کره و دیگری از ترکیه و عمده اختلاف این دو در ماهیت بلبرینگ کلاچ داخل آنهاست. لذا اگر مشتری اطلاعات فنی خوبی نداشته باشد ممکن است دیسک و صفحه والئو سبز ترکیه را به اسم کره‌ای و با قیمت بالاتر خرید کند. لذا سعی کنید در این خصوص به کارشناسان فنی ما در رایا مارکت اعتماد کنید.
سخن آخر
دیسک و صفحه خودرو یکی ضروری‌ترین و البته حساس‌ترین قطعات و لوازم مورد استفاده در خودرو است. اهمیت استفاده از نمونه‌های استاندارد و با کیفیت آن، بسیار زیاد است و تضمین کننده سلامت سایر قطعات خودرو خواهد بود. سایت رایامارکت، عرضه کننده انواع دیسک و صفحه و به خصوص نمایندگی دیسک و صفحه عظام است. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره خرید اینترنتی دیسک و صفحه عظام، با کارشناسان ما در رایامارکت تماس حاصل فرمایید.
در پایان از نگاه پر مهر شما و زمانی که برای خواندن این مقاله در اختیار ما قرار دادید، کمال تشکر را داریم و امیدواریم از مطالب ارائه شده در این مقاله، بهره لازم را برده باشید.