مقدمه
شما خواننده گرامی، حتما بارها نام شمع خودرو را شنیده اید. اگر صاحب خودرویی باشید، تقریبا می توان گفت این قطعه را دیده اید و با طرز کار آن نیز، کم و بیش آشنایی دارید. شمع خودرو یکی از ضروریترین قطعات برای خودروهایی است که از موتورهای احتراق داخلی یا موتورهای درون سوز استفاده میکنند. بدون این قطعه، عملا موتور به کار نخواهد افتاد و در نتیجه خودرو نیز حرکت نخواهد کرد. در این مقاله میخواهیم تا شما را با این قطعه و نحوه عملکرد آن، آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
دقت و کیفت در جرقه زنی شمع خودرو آنقدر دارای احمیت است که اگر این قطعه به درستی وظیفه خود را ایفا نکند باعث احتراق ناقص در موتور میشود. شمع انرژی خود، برای جرقه زدن را از باتری خودرو تامین میکند. داشتن باطری و وایر سالم در احتراق و قدرت موتور تاثیر بسزایی دارد.
شمع خودرو
تمامی خودروهایی که از موتورهای درون سوز استفاده میکنند، برای احتراق یا روشن شدن مخلوط سوخت و هوا، نیاز به یک انرژی ابتدایی که عمدتا جرقه است، نیاز دارند. این جرقه توسط شمع خودرو ایجاد میشود.
به وسیله جرقه ای که توسط این قطعه و با نیروی برگرفته از باتری خودرو ایجاد میشود، سوخت و هوا مشتعل میشوند و گرمایی که برای به حرکت درآمدن موتور و خودرو نیاز است، تامین میشود.
در موتورهای درون سوز، سیلندر و سر سیلندر وجود دارد. در هر سیلندر بین 1 تا 2 شمع قرار دارد. نوع این شمعها، معمولا بر اساس نوع موتور خودرو باید انتخاب شود که بتواند پاسخگوی میزان جرقه لازم برای احتراق کل مخلوط سوخت و هوای داخل خودرو باشد.
ساختار شمع خودرو
اگر شمع خودرو را از نزدیک دیده باشید، میدانید که شکل ظاهری آن تقریبا به چه صورت است. اما این قطعه، آنقدرها هم ساده نیست و خود از قطعات کوچکتری مانند بدنه، ترمینال، قسمت عایق، قسمت پایه، الکترودهای مثبت و منفی و گپ تشکیل شده است که در ادامه در مورد هر کدام توضیحات لازم را خواهیم داد.
بدنه
شمع خودرو دارای بدنه فولادی و با روکش نیکل است که قسمتی از آن برای قرار دادن آچار و 6 گوش است. قسمت پایین آن نیز رزوههایی قرار دارد که باعث میشود تا شمع، مانند پیچ درون سرسیلندر پیچیده شود.
ترمینال
شمع بدون داشتن ترمینال، عملا ارزشی ندارد. ترمینال، قطعه ای فولادی است که از سمت بالا به وایر و از سمت پایین به الکترود متصل است. نقش انتقال الکتریسیته از وایر به الکترود، بر عهده ترمینال است.
قسمت عایق
جنس این قسمت، از آلومین یا اکسید آلومینیوم است. قسمت عایق، نقش حفاظتی را برای ترمینال و الکترودها در شمع خودرو ایفا میکند. این قسمت به عایق سرامیکی نیز معروف است. زیرا لایه ای از لعاب شیشه بر روی آن وجود دارد که توانایی تحمل دمایی تا 1200 درجه را دارد. البته خود قسمت عایق به طور کلی، تا 2050 درجه سانتی گراد را نیز می تواند تحمل کند.
الکترودهای مثبت و منفی در شمع خودرو 2 نوع الکترود وجود دارد. یکی الکترود مثبت که به الکترود مرکزی نیز معروف است.
جنس این الکترود از آلیاژهای فولاد ( فولاد و کروم یا فولاد و نیکل یا فولاد و منگنز ) است. وظیفه این الکترود، انتقال الکتریسیته از ترمینال به سمت محفظه احتراق است. الکترود دیگر، الکترود منفی یا الکترود کناری است.
جنس این الکترود از آلیاژ کروم و نیکل است. برخلاف الکترود مثبت که یک عدد از آن در شمع خودرو قرار دارد، تعداد الکترود منفی در هر نوع از انواع شمع خودرو می تواند متفاوت باشد.
قسمت پایه
پایه شمع، در واقع همان قسمتی از بدنه است که دارای رزوه می باشد. قسمت پایه بر روی سر سیلندر قرار می گیرد. این قسمت می تواند کوتاه یا بلند باشد و با توجه به نوع موتور و نوع سرسیلندر خودرو، باید مدل مناسبی از پایه شمع خودرو را انتخاب کنید.
گپ
در تمامی قطعاتی که از الکترود در آنها استفاده شده است، لازم است تا فاصله ای به جهت جلوگیری از تخلیه الکتریکی در بین 2 الکترود وجود داشته باشد، این فاصله در شمع خودرو، گپ نامیده می شود.
انواع شمع خودرو
شمع های خودروها بر اساس نوع انتقال حرارت، تعداد الکترود و جنس الکترود، تقسیم بندی می شوند.
دسته بندی بر اساس نوع انتقال حرارت
بر اساس نوع انتقال حرارت، شمع خودرو به 3 دسته شمع گرم، شمع نیمه گرم و شمع سرد تقسیم بندی می شود. شمع گرم دارای پایه بلندی نسبت به شمع های سرد و نیمه گرم است.
در این نوع شما، حرارت به میزان کمتری انتقال می باید و بیشتر برای خودروهایی که در آن دمای موتور پایین تر است استفاده می شود. شمع های نیمه گرم نیز، دارای پایه ای کوتاه تر از شمع های گرم و بلند تر از شمع های سرد هستند.
این شمع های نیز به دلیل انتقال حرارت معمولی، برای خودروهای دارای موتورهای با دمای معمولی مناسب است. در آخر، شمع های سرد، کوتاه ترین پایه را در بین سایر شمع های خودرو دارند و از این رو برای خودروهایی که در آنها دمای موتور بالا است، بسیار مناسبند و سریع تر حرارت را منتقل می کنند.
دسته بندی بر اساس تعداد الکترود
در یک شمع خودرو، تعداد الکترود مثبت، یک عدد است و صرفا تعداد الکترود منفی می تواند متغیر باشد. این تعداد حداقل یک و حداکثر 4 عدد است. البته این تعداد الکترود بر روی شمع، باید با خودروی شما سازگار باشد.
دسته بندی بر اساس جنس الکترود
شمع خودرو از نظر جنس الکترود، به دو نوع شمع های سوزنی و معمولی تقسیم بندی می شود. در شمع های سوزنی، جنس الکترود مثبت می تواند یکی از آلیاژ پلاتینیوم و یا ایریدیوم باشد.
در شمع هایی که دارای الکترود پلاتینیوم هستند، کیفیت جرقه ایجاد شده بهتر است و عمر نسبتا طولانی دارند. شمع های دارای الکترود ایریدیوم، از بهترین نوع شمع خودرو هستند. در این نوع شمع ها، احتراق سوخت به صورت کامل انجام می شود و همینطور طول عمر بیشتری را نیز دارا می باشند.
در مقابل، در شمع های معمولی، جنس الکترودها از نیکل است. طول عمر این شمع ها نسبت به شمع های سوزنی کمتر است و احتمال ایجاد احتراق ناقص توسط این شمع ها بالا است.
علت خرابی شمع خودرو
شمع های خودرو نیز مانند هر وسیله دیگری، بر اثر عوامل مختلفی ممکن است دچار خرابی شود و باید در صورت بروز خرابی، در اسرع وقت نسبت به تعویض شمع خودرو اقدام شود. عوامل زیادی منجر به خرابی شمع می شوند. این عوامل عبارتند از :
1- ترک خوردن روی قسمت عایق سرامیکی شمع که می تواند ناشی از عبور جریان برق با ولتاژ بالا از آن باشد.
2- ذوب الکترودها که به دلیل عدم تناسب نوع شمع و توان موتور خودرو رخ می دهد.
3- ورود آب به شمع که ناشی از نقص در دیواره سر سیلندر است.
4- ایجاد رسوب بر روی پایه شمع و الکترودها که عموما به دلیل کیفیت نامطلوب سوخت استفاده شده در خودرو می باشد.
5- ورود روغن موتور به داخل شمع و آلوده کردن قسمت پایه شمع که منجر به عدم توانایی شمع در احتراق خواهد شد.
تفاوت شمع تقلبی و شمع اصلی
زمانی که برای خرید شمع خودرو به مغازه مراجعه می کنید، ممکن است با نمونه های تقلبی آن مواجه شوید و بدون اطلاع و با تصور جنس اصلی آن را خریداری کنید و دچار ضرر و زیان شوید. با توجه به موارد زیر می توانید، نحوه تشخیص شمع اصلی و تقلبی را به راحتی بیاموزید و خرید مطمئن تری را داشته باشید.
1- اگر قصد خرید شمع خودرو از برندهای معتبر را داشته باشید، باید به این نکته توجه کنید که شمع های خودروی اصلی، همگی دارای هوروگرامی هستند که بر روی آن اعداد مختلفی وجود دارد.
با چک کردن این اعداد در سایت رسمی آن برند، معمولا نوع کالا برای شما نمایش داده می شود. البته در مواردی به دلیل تحریم ها، ممکن است، بارکد موجود بر روی هولوگرام شمع خودرو خریداری شده در سایت تایید نشود که خوب این مساله بیانگر تقلبی بودن و یا قاچاق بودن این کالا است.
2- در تمامی اجناس، بین نمونه تقلبی و اصلی، تفاوت رنگ قابل توجهی وجود دارد. نمونه اصلی شمع خودرو، در قسمت های عایق و بدنه، رنگ شفاف و با کیفیتی وجود دارد. در صورتی که در مورد نمونه های تقلبی، این رنگ کدر است.
3- اگر به قسمت پایه شمع اصلی نگاه کنید، رزه ها به صورت کاملا دقیق و با کیفیت زده شده است و هیچ گونه خوردگی بر روی آن وجود ندارد. در مقابل، در شمع های تقلبی، رزوه ها بی کیفیت و با زدگی و له شدگی در نواحی مختلف زده شده اند.
4- هیچ کدام از قسمت های شمع های اصلی، به صورت دستی برش و تراش زده نمی شوند و این کار به وسیله لیزر انجام می شود. در نتیجه شمع اصلی، با کیفیت و تمیز است اما در شمع های تقلبی، معمولا برش و تراش به شکل دستی است.
5- قسمت عایق در شمع های تقلبی، به وسیله تکه ای فلز به قسمت پایه متصل می شود و معمولا جوش هایی که بر روی آن قرار دارد، کیفیت پایینی دارند اما در شمع های اصلی، این اتصال به وسیله نوعی چسب انجام می شود.
6- شاید اولین نکته ای که در بسته بندی شمع خودرو و قبل از هر چیز، توجه شما را به خود جلب کند، نوع بسته بندی آن است.
شمع های اصلی، همگی دارای بسته بندی های با کیفیتی هستند و پس از باز شدن، از حالت عادی خارج نمی شوند در صورتی که در شمع های تقلبی، این بسته بندی ها، فاقد کیفیت مطلوب بوده و به راحتی تغییر شکل می دهند.
در پایان باید متذکر شویم که شمع خودرو، وسیله ای بسیار مهم در خودرو شما است و در انتخاب نوع و برند آن، باید نهایت دقت را به کار ببرید تا از ضرر و زیان های احتمالی جلوگیری کنید.
با سلام بنده به طور حضوری به دفتر رایا مارکت مراجعه کردم و شمع نور مدل . YR7MI33 را خریداری کردم با تشکر از کارمندان محترم رایا مارکت
سلام روز شما بخیر. دوست عزیز ممنون از خرید شما